بررسی و مقایسه میزان بازدهی و استخراج ترکیبات رنگی و طبیعی چغندر قرمز با استفاده از روش های عصاره گیری خیساندن و فراصوت

چکیده امروزه استفاده از ترکیبات طبیعی به جای ترکیبات سنتزی و به عنوان افزودنی­های غذایی، رنگ و دارو بسیار مورد توجه است. چغندر قرمز دارای بتاسیانین است که برای رنگ کردن بستنی، مربا و کنسرو میوه­جات استفاده می­شود. امروزه تقاضای رو به رشدی برای توسعه روش­های کارآمدتر و موثرتر برای استخراج ترکیبات فعال موجود در مواد گیاهی وجود دارد. هدف از این پژوهش استخراج عصاره از چغندر قرمز و مقایسه ویژگی های عصاره­ها بر مبنای راندمان استحصال عصاره، میزان استحصال رنگدانه­های بتاسیانین و بتازانتین، میزان قند کل و ماده جامد محلول عصاره­ها بوده است. عصاره­گیری به دو روش فراصوت و خیساندن با حلال­های آب و اتانول و آب-اتانول به نسبت1:1 انجام شد. نتایج نشان داد عصاره گیری به روش فراصوت با حلال آب- اتانول بیشترین (62%) و عصاره حاصل از روش خیساندن با حلال اتانول کمترین (8/4%) راندمان را داراست. در عصاره گیری به روش فراصوت با حلال آبی بیشترین میزان بتاسیانین به دست آمد و کمترین میزان مربوط یه عصاره حاصل از حلال اتانول به روش خیساندن بود. در میزان بتازانتین استخراج شده، روش­های فراصوت و خیساندن تفاوت معنی­داری نداشته و تفاوت در نوع حلال می­باشد، به­طوری­که حلال­های آب و آب-اتانول به ترتیب با جذب­های 389/1و 32/1 نسبت به حلال اتانول با میزان جذب 3/0 بتازانتین بیشتری استخراج نمودند. حلال آبی بیشترین میزان قند(48/1 مولار) و حلال اتانولی کمترین میزان قند(146/1مولار) را استخراج کردند. همچنین در عصاره­گیری به روش فراصوت میزان قند بیشتری نسبت به روش خیساندن استخراج شد(به ترتیب 58/1و 99/0مولار). استفاده از روش فراصوت با توجه به راندمان استحصال بیشتر در مدت زمان کمتر، روش مناسب­تری است. با این روش رنگدانه­ و قند بیشتری نسبت به روش خیساندن استخراج می­شود. حلال آبی در میان حلال­های استفاده شده بتاسیانین، بتازانتین و قند بیشتری از چغندر قرمز استخراج نمود.